Zevende reisverslag

Maandag 6 augustus t/m zondag 12 augustus.

Gisteren zijn we op visite geweest bij een gezin hoog in de bergen. Het dorpje heet Klojk en is ongeveer een uur rijden vanaf Mushqeta. Hier woont een gezin met 3 kinderen. Het oudste meisje is 16. Dan een jongen van 12 en nog een meisje van 10. Dit gezin helpen we al jaren. De vader en moeder zijn beiden doof en kunnen niet praten. De drie kinderen zijn allemaal gezond. Ik vraag me af hoe het is om als horend kind in een dove familie te leven. De vader en moeder zijn beiden doof vanaf hun geboorte, dus de kinderen komen thuis niet met spraak in aanraking. Wel heb ik gemerkt in de jaren dat we bij deze familie over de vloer komen dat de kinderen heel goed kunnen communiceren met hun ouders, iets dat zij zichzelf hebben aangeleerd. Doordat de kinderen min of meer als horende kinderen in een dove wereld leven, merk je wel dat de kinderen een taalachterstand hebben.
We zetten de auto onderaan de berg neer, we moeten verder te voet. Een hele klim naar boven een inspannend geheel met deze temperaturen. Ik heb te doen met Herman die behoorlijk wat adem te kort komt, en ter plekke besluit dat het toch tijd wordt om te stoppen met roken. Onderweg komen we de oudste dochter Irene tegen, zij is onder weg naar een oom en tante, maar zodra ze ons ziet besluit ze met ons mee te gaan. Als ook haar ouders zien wie eraan komen, uiten ze allerlei onverstaanbare klanken uit. Aan hun gezichten is echter te zien dat ze blij zijn ons weer te zien. We vertellen dat we eten meegenomen hebben maar dat dat nog in de auto ligt. Dit gezin straalt één en al armoede uit. Een kamer waar een paar banken in staan. Een versleten houten vloer, versleten ramen . Als ik de kledingkast zie, is dat om te huilen. De moeder is eten aan het koken op een hout kacheltje. Een witte vloeistof staat te borrelen op het fornuis. Als hier het hele gezin van moet eten krijgen ze niet veel te eten vandaag. Voor de komende tijd zullen we hier wat meer aandacht aan schenken.


Het is maandagmorgen 8.00 uur. Vandaag beginnen we met het programma voor de kleintjes. We houden het makkelijk voor ze. Op een eenvoudige wijze wordt het verhaal van de opstanding verteld. We zingen met de kinderen en maken een knutselwerkje van het lege graf. Om half elf krijgen we visite van de familie Blom, het evangelisten echtpaar uit Nederland. Ze komen nog een paar uurtjes kijken in het kinderhuis voor ze weer naar Nederland vertrekken. Ze bewonderen de werkjes die de kinderen gemaakt hebben. Rond half twaalf gaan de kinderen naar binnen en wordt er nog wat gezongen. Om twaalf uur is het eten klaar en moeten de kinderen eten. Wij gaan naar ons huis, drinken nog wat en nemen afscheid van de Familie Blom. Ze hebben een goede indruk gekregen van het werk wat zich in Mushqeta afspeelt. Ze hebben samen met Herman en Dennis gezinnen bezocht, ze hebben kunnen zien hoe veel gezinnen moeten overleven van het kleine beetje van wat ze hebben. Ze kijken er naar uit naar de tijd dat ze hier gaan wonen en werken. En dat ze alvast hebben kunnen snuiven en proeven van de cultuur en gewoonte van deze mensen. Totaal anders dan het dagelijkse leven in Tirana. Maarten en Gerdien hopen samen met hun kinderen woensdag weer huiswaarts te keren.

Omdat Dennis vandaag jarig is gaan we ‘s avonds naar Tirana. Even gezellig wat eten en op een terrasje zitten zodat Dennis toch nog het idee heeft dat hij jarig is vandaag. Als we om 22.30 weer naar de parkeerplaats lopen zien we hier en daar wat straatkinderen. Ze liggen te slapen op een stuk karton. Dit is echt vreselijk om te zien. Kinderen horen lekker in hun bedje te liggen en niet langs de weg op een stuk karton. Ik snap dan ook niet dat de overheid hier niets aan doet. Ik denk dat dit probleem nooit wordt opgelost.

Het is vandaag dinsdag. We vertellen het verhaal van de Goede Herder. Na het verhaal gaan we schaapjes met de kinderen maken. Het is fijn om te zien hoe de kinderen veranderd zijn. De stille schuwe kinderen zijn veranderd in blijde lachende ondeugende kinderen. Heerlijk om te zien, en leuk om mee te werken. Na het eten moeten alle kinderen even een dutje doen. Het is te warm voor de kinderen, en omdat in Albanië de kinderen s‘avonds niet voor 22.00 uur in bed liggen is dit echt beter voor ze. Wij besluiten afkoeling te zoeken in het zwembad. Een welkome afleiding. Omdat het de laatste dag in Albanië is voor Herman en Dennis, vraagt één van de bodyguards of we bij hem koffie komen drinken. We nemen voor dit gezin ook eten mee. Het is heel gezellig, maar als Elske ziet dat er kippen op het erf rond scharrelen wil ze rechtsomkeert maken. Elske houdt niet van kippen, en als we tot overmaat van ramp ook nog een levende kip mee naar huis krijgen, weet ze helemaal niet waar ze het zoeken moet en gaat ze helemaal achter in de minibus zitten. Dennis die de kip vasthoudt en voorin zit, wordt door haar goed in de gaten gehouden.

De laatste dag van Herman en Dennis in Albanië is aangebroken. De tijd is omgevlogen en het is jammer dat ze weer naar huis gaan. Herman heeft een hoop werk verzet, families bezocht uitgekeken naar een nieuw project voor de mannen van Ep en Vloet. Hij vindt het jammer om weer terug naar Nederland te gaan, maar ook daar wacht het werk weer. Omdat ze allebei een andere vlucht hebben brengt Adi Herman naar het vliegveld en wij brengen later Dennis naar het vliegveld. We drinken samen met Dennis nog een bakkie koffie en nemen afscheid van Dennis. Hierna gaan we naar Teuta en Alba. Teuta heeft de flat in Tirana verkocht en heeft een kleinere flat teruggekocht. Zij wonen op drie hoog en voor Alba wordt het moeilijk om iedere dag de trappen op en neer te gaan. Zij heeft MS en ze gaat hard achteruit met lopen. Het is heel verstandig geweest dat Teuta de flat verkocht heeft, want als De ziekte van Alba doorgaat komt ze over een tijdje de trap niet meer op en af. De flat was snel verkocht. Iemand uit Oostenrijk heeft de flat gekocht voor zijn zoon in Tirana. Omdat de flat bijna in het centrum van Tirana staat hebben ze deze voor een goede prijs kunnen verkopen. De nieuwe flat hebben ze voor minder kunnen kopen dus ze houden nog wat over voor inrichting e.d. De flat staat vol met dozen, ze zijn druk aan het inpakken. Ik neem ze mee uit om iets te eten, ze zijn zo druk geweest dat ze nog niet gegeten hebben. We gaan naar een restaurantje waar ze heerlijke worstjes hebben en niet duur. Voor ongeveer acht euro met zijn vijven hebben we een heerlijke maaltijd. Ondanks de drukte die de verhuizing met zich meebrengt, gaat Alba toch nog met ons naar de straatkinderen. We zijn ze al een paar keer tegengekomen in Tirana en toen vroegen ze wanneer we weer kwamen. Om 19.00 uur zijn we weer terug in Mushqeta. Saai en leeg is het huis nu Herman en Dennis weer naar huis zijn. We zullen ze missen.

Vandaag gaan we T-shirts maken met de kinderen. In Nederland heb ik alle witte T-shirts voor kinderen bewaard in één doos. Met textielstilten maken de kinderen er een mooi geheel van. Ook is er drinken en een lekkere koek voor ze. Om twaalf uur wordt het te heet voor de kinderen en gaan ze weer naar binnen. Om twee uur gaan Zamira, Elske en ik wat families bezoeken van de kinderen die in het KANS project zitten. Voor deze kinderen zijn er in Nederland kledingdozen gemaakt, zodat ze netjes aangekleed naar school kunnen in september. We zijn hier de hele middag druk aan en als we weer thuis zijn hebben we 5 kinderen blij gemaakt met kleding. Igla één van de dochters van Billardi de bodyguard had gezegd tegen haar vader……wanneer komt Analisa mijn kleren brengen, zeg even tegen haar dat ik al een week aan het wachten ben. Vanavond hebben we een trouwerij. In Albanië wordt er op zondag getrouwd. Maar in de week voor de trouwerij hoor je iedere avond de traditionele bruiloft muziek. Het hele dorp is uitgenodigd om aanwezig te zijn en mee te dansen op de bruiloft muziek. Vanavond gaan we naar de familie van de bruid. Het is geweldig om te zien hoe het hele dorp uitloopt om hier heen te gaan. Bij aankomst staat er iemand met een schaal bonbons waar iedereen er één van mag afpakken. Er staan rondom banken waar je op kunt zitten maar er zijn zoveel mensen dat het merendeel staat. In het midden wordt er gedanst op de muziek. Met toerbeurt worden er door de familie mensen uitgenodigd om te dansen, eerst de familie dan de buren en vrienden. En zo gaat het tot diep in de nacht door een hele week lang. Rond 23.00 komt de bruid en nodigt zij de mensen uit om met haar mee te dansen. Het is echt heel leuk om te zien hoe dit allemaal gaat in Albanië. Maar ik snap niet waar de mensen de energie vandaan halen met dit weer. En het enige wat je krijgt is de bonbons aan het begin. Verder wordt er niks geschonken. Nog geen glaasje water. Het is al laat maar nog steeds warm. Dus een beetje water zou wel lekker geweest zijn. Het is bijna half 1 als we eindelijk in bed liggen. Voor morgen hebben we een vrije dag ingepland en gaan we een dagje naar het strand. Heerlijk even een dagje niks en lekker tot rust komen. Tot nog toe waren het intensieve weken, en het end is nog niet in zicht. Er moet voor eind augustus nog een heleboel gedaan worden. Zoals de aanschaf van de schoolboeken en spullen voor de kinderen van het Kansproject. Genoeg te doen dus. Maar morgen heerlijk een dagje vrij waar we met zijn allen van gaan genieten.

Na een heerlijke dag op het strand, waar ik bijna de hele dag heb liggen slapen met op de achtergrond het geluid van de zee hebben we weer energie dus kunnen we weer verder met het programma. Vanavond naar de bruidegom en morgen wat huishoudelijke klusjes en nog wat families bezoeken.

Vandaag wordt een boodschappendag en een schoonmaakdag. De bedden moeten verschoond worden en het huis moet aan kant, zodat we het weer netjes hebben voor de zondag. We gaan boodschappen doen bij de nieuwe supermarkt in Lundër. Het nieuw groot complex wat in een land als Albanië een beetje misplaatst is. Je kunt het een beetje vergelijken met de Hilvertshof in Hilversum alleen 10x luxer opgezet. Voor de gemiddelde Albanees is dit een volledige overbodige luxe, ze kunnen er immers toch niets kopen. Wij hebben wat limonade nodig voor het kinderhuis en wat etenswaren voor het weekend. We pakken een winkelwagentje en gaan de supermarkt binnen. In het winkelwagentje ligt een lege verpakking van haarspeldjes Elske zegt, dat ik het uit het karretje moet gooien, zij voorziet problemen als we het erin laten liggen. We doen onze boodschappen en gaan naar de kassa om af te rekenen. Daar worden we opgewacht door iemand van de bewaking…..met het lege kaartje in zijn handen. We zijn de sigaar. Hij vraagt waar de speldjes zijn. Ik zeg hem dat het kaartje in het karretje lag en dat Elske problemen verwachte en het er dus uitgegooid heeft. We moeten wachten en de man roept versterking op. Daar staan we dan als twee misdadigers te wachten op de politie. Die met twee man sterk verhaal komt halen. Elske legt nog een keer het verhaal uit en ik zeg dat hij maar naar de andere winkelwagentjes moet gaan kijken, die liggen vol met lege verpakkingen. Als Elske zegt dat ze de opname van de camera maar moeten bekijken mogen we gaan. Ik weet niet of ik me hier nog een keer laat zien. Maar we hebben wel een leuk verhaal voor de nieuwsbrief.

Zondagmorgen gaan we 9.00 naar Tirana. De kerk begint om 22.00 uur. De preek gaat over verdraag en vergeef elkaar als iemand iets tegen u heeft. Volg hierin het voorbeeld van Christus, die u zonder meer vergeven heeft. Waar het op aankomt, is dat u zich laat leiden door de liefde, want dan zal de gemeente in volmaakte liefde bijeen blijven. Laat de vrede van God u harten beheersen. Want God wil dat zo, opdat u één bent in het lichaam van Christus. Wees daarom dankbaar. Laat uw hart vol zijn van Christus woord. Zijn woorden zullen uw leven verrijken en u wijsheid geven. (Kolossensen 3 vers 12 t/m 17.) Een mooie boodschap om te overdenken en de nieuwe week mee in te gaan. Na de kerk gaan we op de koffie bij Alba en Teuta. We blijven ook eten en rond 18.00 uur zijn we weer in Mushqeta.

Dit was het weer voor deze week. Morgen gaan we weer verder met wat we nog op het programma hebben staan. Voorlopig zijn we nog niet klaar. Vanaf morgen beginnen we met het KANS project. We gaan kijken wat de kinderen allemaal nodig hebben aan schoolspullen, en zullen dan ook een begin maken met het aanschaffen van de schooluniformen. Morgen begin ik ook weer met mijn Albanese cursus. De afgelopen weken heb ik er niets aan gedaan omdat Herman er was. Maar morgen ga ik weer vol goede moet beginnen.
Vanuit Albanië vele lieve groeten voor onze families, vrienden en bekende. Dikke kus voor de kleinkinderen, Hannah, David, Maartje en Gijs. We missen jullie.

Groeten van Elske en Anne-Lise